मैथिलीक सिलेबस
साभारः https://www.civilserviceindia.com/subject/maithili/main-syllabus.html
प्रश्नक अध्ययन सँ उत्तर लिखबाक अभ्यास करय मे बहुत आसानी होइत छैक। संगहि निर्धारित समयक भीतर बेसी सँ बेसी युक्तिसंगत जवाब लिखनाय संघ लोकसेवा आयोग केर परीक्षा मे बड बेसी जरूरी छैक। प्रश्नपत्र (प्रथम पत्र) केर एकटा उतार निम्न रूप मे राखल गेल अछि।
साभारः https://www.upsc.gov.in/sites/default/files/MAITHILI-I.pdf
मैथिली
पेपर I
(Literature)
Time Allowed: 3 Hours Maximum Marks: 250
Question Paper Specific Instructions
Please read each of the following instructions carefully before attempting questions:
There are EIGHT question divided in TWO SECTIONS.
Candidate has to attempt FIVE questions in all.
Questions no. 1 to 5 are compulsory and out of the remaining, any THREE are to be attempted choosing at least ONE from each section.
The number of marks carried by a question / part is indicated against it.
Answers must be written in MAITHILI.
Word limit in questions, wherever specified, should be adhered to.
Attempts of questions shall be counted in sequential order. Unless struck off, attempt of a question shall be counted even if attempted partly. Any page or portion of the page left blank in the Question-cum-Answer Booklet must be clearly struck off.
SECTION A
Q1. निम्नलिखित पउ टिप्पणी लिखू (लगभग 150 शब्द धरि): 10 x 5 = 50
(a) तिरहुताक महत्त्व 10
(b) प्राचीन मैथिलीक विशेषता 10
(c) संस्कृत ओ मैथिलीक सम्बन्ध 10
(d) ‘प्रयत्नलाघव’क विशेषता किछु उदाहरणक संग 10
(e) ‘अवहठ्ठ’क ऐतिहासिक स्वरूप-विवेचन 10
Q2. (a) पूर्वांचल-भाषा मे मैथिलीक बांग्लाक संग सम्बन्ध स्थापित करू। 20
(b) मध्यकालीन मिथिलाक सामाजिक, सांस्कृतिक आदि परिस्थितिक परिचय ज्योतिरिश्वरक जाहि ग्रंथसँ प्राप्त होइत अछि, तकर युक्तियुक्त विवेचन करू। 15
(c) भारोपीय भाषा परिवारक विश्लेषणक क्रममे मैथिलीकेँ कतए पबैत छी? सयुक्ति प्रतिपादित करू। 15
Q3. (a) बोली कोन-कोन परिस्थिति मे भाषाक रूप ग्रहण करैत अछि? 20
(b) भाषाक स्वरूपक विवेचन करू। 15
(c) भाषाक उत्पत्तिक चर्चा करैत स्पष्ट करू, जे भाषावैज्ञानिक अथवा शोधकर्त्तालोकनि कोन सिद्धान्त केँ
सर्वाधिक प्रामाणिक मानलन्हि। 15
Q4. (a) भाषा परिवर्त्तनशील अछि, एकर कारण पर प्रकाश दिअ। 20
(b) मैथिलीक सर्वनामक विषयमे लिखू। 15
(c) मैथिली एक स्वतंत्र ओ समृद्ध भाषा थीक, ‘भाषा’क कसौटी पर एकरा प्रमाणित करू। 15
SECTION B
Q5. निम्नलिखित विषय पर टिप्पणी लिखू (लगभग 150 शब्द धरि) : 10 x 5 = 50
(a) मैथिलीक लघुकथाक विवेचन करू। 10
(b) मैथिली उपन्यासक रूपरेखा प्रस्तुत करू। 10
(c) असमक अंकीयनाटकक विवेचन करू। 10
(d) विद्यापतिक लोकप्रियता पर प्रकाश दिअ। 10
(e) कवीश्वर चन्दा झा ओ लालदासक रामायणक तुलनात्मक विवेचन करू। 10
Q6. (a) ‘वर्णरत्नाकर’क साहित्यिक महत्त्व पर प्रकाश दिअ। 20
(b) गोविन्ददासक रचना ‘नारिकेरफलसम्मित’ अछि, एहि उक्तिकेँ चरितार्थ करू। 15
(c) ‘दत्तवती’क महाकाव्यत्व प्रमाणित करू। 15
Q7. (a) मैथिली साहित्यक काल-विभाजनक प्रसंग विभिन्न विद्वानक मतक समीक्षा करू। 20
(b) मैथिली नाट्य परम्परामे नेपालक योगदान अछि। ज्ञापित करू। 15
(c) मैथिली भाषाक आदिकालीन स्वरूप पर विचार करैत अपन मतसँ अवगत कराउ। 15
Q8. (a) मैथिलीक विकासमे ‘मिथिलामिहिर’क विशिष्ट योगदान अछि, सिद्ध करू। 20
(b) मैथिली लोकगाथा पर प्रकाश दिअ। 15
(c) मिथिला समाजमे व्याप्त वैवाहिक समस्याकेँ दूर करबाक हेतु कोन-कोन रचनाकार द्वारा प्रयास
कएल गेल? 15
मैथिलीक प्रश्नक सुची ऊपर मे देल गेल लिंक सँ विभिन्न साल केर लेल जा सकैत अछि।
आब आउ देखी जे मैथिलीक तैयारी लेल कि सब करबाक चाहीः
साभारः https://testbook.com/ias-preparation/maithili-literature-syllabus/
मैथिली साहित्य ऐच्छिक विषय केर रूप मे एकटा अवसर केर रूप मे मानल जाइत अछि। एहि सँ उम्मीदवार अपन स्कोर केँ उल्लेख्य रूप सँ बढेबाक आशा रखैत छथि। एहि विषय संग अपन परिचिति आ कुशल योग्यताक लाभ सहजहि उम्मीदवार उठेबाक सोच रखैत छथि। गैर-मैथिलीभाषाभाषी द्वारा एहि भाषा मे कोनो तरहक प्रतिस्पर्धा नहि रहबाक गूढ तर्क केर लाभ हिनका सब केँ भेटैत छन्हि। लेकिन मैथिली साहित्य मे देल गेल सिलेबस पर नीक पकड़ बनेलाक बादहि एहेन लाभ उठायल जा सकैत अछि से सुनिश्चित अछि। एतय किछु महत्वपूर्ण टिप्स (सुझाव) देल जा रहल अछिः
१. निर्धारित पाठ्यक्रम आ पाठ्यपुस्तक सँ पूर्ण रूप सँ परिचित होयबाक लेल मुख्य पोथी सब केँ पूरा-पूरी पढि लियऽ। निर्धारित पोथी सब केँ बिना पढने नीक स्कोर नहि आबि सकैत अछि।
२. साहित्यिक कार्य केँ समग्र मे बुझिकय अपन स्वयं केर विचार (ओपिनियन्स) संग ओकर अर्थ-विश्लेषण, आलोचनात्मक विश्लेषण आ समग्र विश्लेषण पर पकड़ बनाउ।
३. जेहेन साहित्य जाहि समय मे लिखल गेल छल ताहि सँ लैत आजुक समयक सामाजिक-राजनीतिक अवस्था सब केँ नीक सँ बुझैत वर्तमान समय ओकर कि-कतेक प्रासंगिकता रहि गेल अछि ततेक गहींर विश्लेषण होयब आवश्यक अछि।
४. कोनो लेख केर लेखकक सामाजिक अवस्था केँ सेहो बुझब जरूरी अछि जाहि सँ ओहि लेख आ लेखकक साहित्यिक सृजनक पाछाँ कोन-कोन तत्त्व प्रेरणा प्रदान कयलक अथवा ओहि तरहक साहित्य सृजनक आधारविन्दु बनल से बुझनाय जरूरी होइछ।
५. विगत वर्ष मे पूछल गेल प्रश्न सभक उत्तर लिखबाक नीक अभ्यास करू जाहि सँ प्रश्नक स्तर आ अपन तैयारी मे बेस सहयोग भेटत।
६. निर्धारित समयक भीतर मे युक्तिसंगत जवाब लिखबाक लेल बेसी सँ बेसी प्रश्न जवाब लिखबाक अभ्यास करू। समय संग समुचित तथ्य आ विश्लेषण लिखबाक कला बड पैघ सहयोगी होयत।
७. तैयारी लेल एकटा निश्चित योजना बनाउ आर ताहि पर दृढतापूर्वक निष्पादनक काज करू।
८. एक्कहि तरहक साहित्यिक आलेख पर अलग-अलग लोकक विश्लेषण केँ पढू आ बुझू – एहि तरहें अहाँ स्वयं केर ठोस आ सुदृढ आकलन-विश्लेषणक निर्माण करैत अन्तिम निष्कर्ष धरि पहुँचि सकब। एहि लेल विभिन्न सन्दर्भ पुस्तक (रेफरेन्स बुक्स) सभक अध्ययन-मनन जरूरी अछि।